Waardhoeve historie

Streekgeschiedenis

Nieuwland
Nieuwland is in 1025 gesticht door Jan van Arkel. Tot het jaar 1725 werd Nieuwland Nouland genoemd. Vernoemd naar de polders Kort en Lang Nouland. Op 1 januari 1986 is Nieuwland met een aantal andere dorpjes in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden te weten: Ameide, Hei- en Boeicop, Leerbroek, Lexmond, Meerkerk en Tienhoven, samengevoegd onder de naam gemeente Zederik.

De Vijfheerenlanden vormen een overgangsgebied van het oostelijk gelegen rivierengebied en het westelijk gelegen laagveengebied. Langs de rivieren de Lek en de Linge liggen hoge zandige oeverwallen en stroomruggen. Tussen deze hogere gronden lag een laaggelegen gebied. Omstreeks het jaar 1000 waren de oeverwallen van Lek en Linge al vrij dicht bewoond, terwijl het laaggelegen midden vrijwel onbewoond bleef. Op de hogere randzones langs de rivieren concentreerde de bewoning zich in kleine nederzettingen, zoals de middeleeuwse marktstadjes Vianen, Hagestein, Everdingen en Ter Leede (het latere Leerdam). Dit waren, samen met Arkel, de plaatsen waar de vijf heren, die over dit gebied heersten en het zijn naam gaven, zetelden. Ook de nederzettingen Lexmond, Oosterwijk en Kedichem bestonden in de Middeleeuwen al. Deze nederzettingen zijn blijven bestaan, en met name Vianen en Leerdam zijn in de vorige eeuw sterk uitgebreid.
Naast geconcenteerde bewoning in nederzettingen vindt men op de oeverwallen eveneens verspreide bewoning langs de Lek- en Linge dijken, die waarschijnlijk in de 11e of 12e eeuw zijn opgeworpen. Deze bewoningslinten dienden als ontginningsas, van waar uit kavels van gelijke breedte werden uitgegeven.
Het lagere midden van dit aandachtsgebied werd pas vanaf de 11e of 12e eeuw ontgonnen. De nederzettingen zijn daar wat jonger dan de nederzettingen op de oeverwallen langs de rivieren. Zo is Schoonrewoerd in de 13e eeuw gesticht op een stroomrug.
Langs een gegraven waterloop, die een rol speelde in de afwatering en vaak ook als ontginningsas en bewoningsas diende, werd een serie kavels met een vaste breedte en diepte uitgegeven. Zo ontstond een ontginningsblok met vaste afmetingen. Deze eeuwenoude structuren zijn nog steeds duidelijk zichtbaar in de polders Heicop, Boeicop, Bolgerijen en Middelkoop.
De middeleeuwse ontginningsassen fungeren nog steeds als (vrij dun bevolkte) lineaire nederzettingen. De grenzen van de oorspronkelijke ontginningsblokken zijn vaak nog af te leiden uit de verkavelingsrichting, de waterlopen, de bewoningslinten en de achterkaden en zijdwenden. De achterkaden en zijdwenden waren waterkeringen, die dienden om het water uit de hoger gelegen, soms nog niet ontgonnen, gebieden te keren. De Zijkade, Achterkade, de Huibertse Kade, Donkere Kade, Bruine Kade en de Bolgerijse Kade zijn voorbeelden van achterkaden en zijdwenden. Maar ook in het patroon van de wegen zijn de grenzen van de ontginningsblokken zichtbaar. De meeste oude wegen volgen de ontginningsas, achterkaden of zijdwenden van de ontginningsblokken. Ook komen hier tiendwegen voor.
Het westelijke middengedeelte van de Vijfherenlanden bestaat uit een minder regelmatig ontgonnen gebied. Dat komt omdat men de veenstroompjes als ontginnings- en bewoningsas benutte. De strokenverkaveling staat bij deze vorm van ontginning dan ook haaks op deze stroompjes en is wat minder regelmatig dan in de cope-ontginningen. Dit is goed te zien bij de polders Lakerveld en Leerbroek, ooit ontstaan langs respectievelijk de Lake en de Leede. Dit waren de jongste, maar nog wel middeleeuwse, ontginningen van de Vijfheerenlanden.
Oorspronkelijk werden de gegraven weteringen en kleine veenstroomjes, zoals de Zederik, Laak en de Lede, benut om overtollig binnenwater af te voeren naar de grote rivieren. Maar door inklinking van de bodem verslechterde de afwatering snel. Dat werd nog eens versterkt door het dichtslibben van de monding van de Oude Rijn bij Katwijk in de 11e en de 12e eeuw, waardoor al het Rijnwater via de Lek naar zee stroomde. In eerste instantie loste men deze problemen op door het ophogen van de akkers met modder uit de sloten.
In de loop van de 13e eeuw werd de wateroverlast echter zo groot, dat andere maatregelen noodzakelijk werden. Het grootste probleem was dat het rivierengebied van oost naar west afliep - en loopt -, waardoor de laagst gelegen polders in het westen al het water van de hogere gronden in het oosten te verwerken kregen. Om de polders hiertegen te beschermen, begon men met de aanleg van zogenaamde dwarsdijken. Deze binnendijken lagen min of meer noord-zuid gericht, tussen de rivierdijken in. In 1277 werd de Zouwe- of Bazeldijk aangelegd en deze dijk moest het water dat uit Vijfheerenlanden de Alblasserwaard instroomde, keren. Na de aanleg van deze dijk nam de wateroverlast in Vijfheerenlanden uiteraard sterk toe. Om te voorkomen dat het water uit het oosten de wateroverlast nog zou versterken, legde men in 1284 de Diefdijk aan. Iets verder westelijk ligt de kade tussen Leerdam en Everdingen, die eenzelfde waterkerende functie had. De Diefdijk was in eerste instantie nog een vrij lage kade. In de loop der eeuwen is de kade steeds verder verhoogd en verzwaard. In 1587 bereikte de dijk de huidige hoogte. Voor die ophogingen groef men aan beide zijden van de dijk klei af. Via de smalle kaden, die vanaf de dijk die polder inlopen, werd de klei met kruiwagens aangevoerd. Deze weggetjes zijn nog steeds zichtbaar in het landschap. Door de kleiwinning langs de Diefdijk ontstonden daar drassige laagten. Daar en ook op andere vochtige stukken land (Autena, Bolgerijen) ontstonden de grienden. Dit zijn wilgebossen, die regelmatig gekapt werden. De wilgetakken werden gebruikt voor het maken van diverse bouwwerken en gebruiksvoorwerpen.
De Diefdijk kon het binnenwater niet altijd keren. In 1571 en 1573 brak de dijk, waardoor een groot wiel ontstond, het Wiel van Bassa of Schoonrewoerdse Wiel. Ook de Lingedijk is een aantal maal doorgebroken. De wielen, zoals het Oude Wiel en het Nieuwe Wiel en het wiel bij Oosterwijk, zijn daarvan het resultaat.
In eerste instantie had de Diefdijk dus een waterstaatkundige functie, maar in de 18e eeuw werd de Diefdijk onderdeel van de Oude Hollandsche Waterlinie. In het kader van de aanleg van de Nieuwe Hollandsche Waterlinie in de 19e eeuw werden bij Everdingen en Leerdam versterkingen gebouwd. Het Fort Everdingen ligt binnen het aandachtsgebied.
Tot in de 19e eeuw heeft de afwatering van Vijfherenlanden gelopen via de Zederik, een natuurlijk watertje. De Zederik, of Oude Zederik, werd aan de westzijde begrensd door de Zouwen- en Bazeldijk van de Alblasserwaard. Vervolgens werd het overtollige water via deze waterloop afgevoerd naar de Lek of de Linge. De afwatering werd echter steeds problematischer. Daarom werd in de 18e eeuw een boezem ingericht bij Ameide, ten oosten van de Zouwendijk. Bij hoge waterstanden op de rivier werd het overtollige polderwater in eerste instantie door vijf en later zelfs door acht molens op deze boezem en vervolgens op de Lek uitgeslagen. Maar de afwatering bleef gebrekkig. De aanleg van het Zederikkanaal tussen 1823 en 1824 maakte het mogelijk de boezem aan de zuidzijde te bemalen met behulp van een stoomgemaal aan de Arkelse dam. Dit gebeurde vanaf 1826. Aan het einde van de 19e eeuw werd ook aan de noordzijde van de Oude Zederik een stoomgemaal geplaatst. De molens werden hierdoor overbodig en ze werden gesloopt.
Tussen 1883 en 1893 werd het Zederikkanaal verbreed en verdiept tot het Merwedekanaal. Dit kanaal diende ter verbetering van de scheepvaartverbinding tussen Amsterdam en Rotterdam en eveneens ter verbetering van de afwatering in de Vijfheerenlanden. Ook werd er in de 19e eeuw een spoorlijn aangelegd van Dordrecht naar Elst. Vanaf de jaren '30 zijn er auto(snel)wegen aangelegd door de Vijfheerenlanden.

Na enkele uitstapjes in de ponyfokkerij (Welsh-A en Welsh-K) en de springpaardenfokkerij hebben wij in 1999 besloten om een kwaliteitsvol dressuurveulen uit een goede stam te kopen om onze fokkerij en rijderij een nieuwe impuls te geven. Met dit veulen, SURONA (FLEMMINGH X VINCENT), hebben wij de basis gelegd voor een succesvolle dressuurpaardenfokkerij, waarbij de intentie is dressuurpaarden te fokken die de kwaliteit en de aanleg hebben om uiteindelijk grand prix te lopen.

Visie

Waardhoeve is een kleinschalige dressuurpaardenfokkerij met als doelstelling: fokken van gezonde, goed trainbare, uitmuntend bewegende en over veel uitstraling beschikkende paarden. Onze fokmerries komen uit gerenommeerde merrielijnen, het zijn bij voorkeur elitemerries met bewezen sportaanleg. De gebruikte hengsten behoren tot de top van de internationale dressuurpaardenfokkerij. Zij hebben zich bewezen in de fokkerij en/of de sport of hebben een hoge verwachtingswaarde gebaseerd op de fokkerijsuccessen in de afstamming.

Gezondheid: Wij fokken alleen met elite merries. “Elite” wil zeggen dat de merries naast het keurpredikaat ook het PROK-certificaat hebben. “Keur” staat voor een correct exterieur; goed in verhoudingen en geschikt voor het doel waarvoor het paard gebruikt wordt, namelijk de dressuur. PROK staat voor gezonde botten en gewrichten, wat door middel van röntgenonderzoek is vastgesteld en gekeurd. Met de fokmerries proberen we, net als in de fokkerij, in de sport het hoogst haalbare te bereiken. Door training en weidegang houden we de merries in conditie. Dit alles draagt bij aan een plezierig en duurzaam leven van de paarden. 

Trainbaarheid: Een paard moet niet alleen lichamelijk in staat zijn om te presteren, maar ook geestelijk. Het karakter van het paard moet zodanig zijn, dat het zich goed laat bewerken. Angst, stress, agressiviteit en dominantie zijn eigenschappen die het werken met paarden bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken. Bij de selectie van onze fokmerries en uiteraard de hengsten waar we mee dekken, wordt door ons streng geselecteerd op karakter.

Beweging: Uitmuntend bewegen is voor dressuurpaarden vanzelfsprekend een zeer belangrijke eigenschap. Natuurlijk is het via training mogelijk om de bewegingen van het paard te verbeteren, maar alles wat een paard zelf aanbiedt geeft een betere uitgangspositie in de training en in de sport. Onze fokmerries hebben via de EPTM-test bewezen deze aanleg van nature in zeer hoge mate te bezitten.

Uitstraling: Als een paard de baan in komt, dan moet er een persoonlijkheid binnenkomen. Een krachtig, atletisch, goed door het lichaam bewegend paard met veel front, maat en adel. Een paard met veel tritt en techniek in de benen, met takt en balans. Een paard dat trots en zelfbewust de wereld inkijkt. Een paard waar je als liefhebber en als leek wat langer naar blijft kijken.  

SURONA (FLEMMINGH x VINCENT  x ZAÏRE) is de stammoeder van onze dressuurpaardenfokkerij. Zij komt uit de fokfamilie 425 die teruggaat op de merrie BARONA. SURONA kochten wij in 1999 als veulen van de fokker de familie de Feijter uit Axel. SURONA was dat jaar kampioen merrieveulens van Zeeland geworden. Na een succesvolle opfok werd zij in Wamel op 3 jarige leeftijd vlot ster (68 exterieur en 72 beweging) en daarna op de CK van Gelderland voorlopig keur. Tijdens de centrale merrietest, de EPTM in Deurne in oktober 2002, behaalde ze 40,5 punten voor de dressuuronderdelen en werd ze keur verklaard. In combinatie met het reeds behaalde prok-certificaat werd zij toen ook elite. Sport en fokkerij blijft moeilijk te combineren, maar toch is SURONA door Sacha Sloof uitgebracht tot op Z-dressuur niveau.

De moeder van SURONA, MURONA, is een waardevolle elite fokmerrie die preferent is geworden op basis van de keuringsresultaten van SURONA elite, TURONA ster, URONA ster, VURONA elite en WURONA keur. MURONA heeft bovendien het prestatie predicaat behaalt dankzij de sportprestaties van RAVANELLI (Z1), SURONA (Z1), VURONA (Z2) en WURONA (Z2). Uit deze stam komen inmiddels ook 2 goedgekeurde hengsten, beiden zonen van VURONA te weten: FIRST CHOICE (v, JAZZ) goedgekeurd in Denemarken en HIGH FIVE U.S. (v. CHARMEUR) goedgekeurd door het KWPN.

FLEMMINGH (LACAPO X CARNEVAL X LORENZ) is geboren in Behrendorf (Duitsland) bij fokker Albertsen. In 1990 verscheen hij als 3-jarige hengst voor de keuringscommissie van het KWPN, legde zijn verrichtingsonderzoek met succes af en werd goedgekeurd. Onder Faan Pompe wordt hij in de springsport uitgebracht onder de naam Redskin in de klasse Z. p 7-jarige leeftijd kwam FLEMMINGH op stal bij hengstenhouderij Olthof en wordt de sportcarrière van de hengst beëindigd om zich totaal te kunnen richten op de dekdienst. FLEMMINGH heeft een enorm aantal stermerries voortgebracht, vele goede sportpaarden en enkele goedgekeurde zonen. De hengst is inmiddels goedgekeurd bij het Oldenburger, KWPN, Westfaler en SWA stamboek. De hengst is vanwege zijn uitstekende nakomelingen door het KWPN preferent verklaard. In oktober 2007 speelt een oude blessure van FLEMMINGH weer op. Hij had zich ooit bezeerd aan zijn achterkogel bij het rollen in zijn stal. Er wordt besloten om de dan 20-jarige FLEMMINGH in te laten slapen.

De vader van MURONA is de hengst VINCENT, deze heeft het tot internationaal Grand Prix dressuur gebracht onder Annemarie Sanders Keizer en is o.a. Nederlands dressuurkampioen geweest. Ook in de fokkerij is deze hengst van grote betekenis, met een index van 175 (2009) betrouwbaarheid 86% staat hij al jaren in de top van de KWPN dressuurindexen. Daarvoor zien we in de moederlijn de Grand Prix hengst ZAIRE, ook deze hengst is een bewezen vererver van dressuurgenen gezien zijn bijzonder hoge dressuurindex van 172 (1998) bij een betrouwbaarheid van 76%.